Skoki rozwojowe u dziecka - kalendarz
Pierwszy rok życia dziecka to czas jego intensywnego rozwoju. Z przesypiającego całe dnie noworodka zmienia się w drepczącego ciekawskiego malucha. Zdobywa mnóstwo nowych umiejętości i poznaje świat. Żeby było to możliwe w mózgu maluszka musi wytworzyć się mnóstwo nowych połączeń neuronalnych i dynamicznie rozwinąć się cały układ nerwowy. Ten czas skokowych, intensywnych zmian u dziecka to właśnie skoki rozwojowe. Jak rozpoznać skok rozwojowy?
Skoki rozwojowe u dziecka najczęściej charakteryzują się dość nagłą zmianą zachowania malucha. Dużo więcej płacze, jest marudny i drażliwy. Często zdarza się też, że skoki rozwojowe dziecka objawiają się też potrzebą nieustannego kontaktu maluszka z mamą - mówimy często, że maluch nie da się zdjąć z rąk, ciągle chce być przytulany.
Skoki rozwojowe niemowlaka można też poznać po tym, że maluch ma problemy z zasypianiem lub śpi niespokojnie, czasem zdarza się również, że maluch ma mniejszy apetyt niż zwykle.
Warto pamiętać, że nie wszystkie dzieci przechodzą przez skoki rozwojowe w ten sam sposób. U niektórych rozwój układu nerwowego następuje bardzo płynnie i stopniowo a u innych błyskawicznie, wręcz z godziny na godzinę. I właśnie te drugie maluchy trudniej znoszą skoki rozwojowe.
W pierwszym roku życia dziecko przechodzi przez 7 skoków rozwojowych. Trwają one od kilku dni do nawet kilku tygodni a każdy kolejny skok rozwojowy dziecka trwa dłużej niż poprzedni. Warto też wiedzieć, że przed nadejściem kolejnego skoku rozwojowego u maluszka, możesz mieć wrażenie, że stracił zdobytą już umiejętność. To nie jest nic niepokojącego! Kiedy przejdzie już faza rozwojowa, okaże się, że maluch w błyskawicznym tempie nauczył się dużo więcej.
Trzeba też pamiętać, że każde dziecko rozwija się w swoim tempie. Skoki rozwojowe u niemowlaka mogą wystąpić wcześniej lub później niż „książkowo”, to są tylko umownie przyjęte granice. Najważniejsze, żeby obserwować swojego malucha i w razie potrzeby odpowiednio pomagać mu w przejściu kolejnych skoków rozwojowych.
Rodzice wcześniaków muszą pamiętać o tym, że również w wypadku skoków rozwojowych u dziecka muszą brać pod uwagę tzw. Wiek korygowany swojego malucha (czyli liczyć tygodnie od dnia spodziewanego porodu a nie dnia urodzin dziecka).
5 tydzień - pierwszy skok rozwojowy
7-9 tydzień - drugi skok rozwojowy
11-12 tydzień - trzeci skok rozwojowy
14-19 - czwarty skok rozwojowy
22-26 tydzień - piąty skok rozwojowy
33-37 tydzień - szósty skok rozwojowy
41-48 tydzień - siódmy skok rozwojowy
Pierwszy skok rozwojowy niemowlaka zaczyna się w 5 tygodniu jego życia. To wtedy maluszek zaczyna być coraz bardziej aktywny Widzi już wyraźniej, więc skupia uwagę na najbliższych osobach - mamie czy tacie, które pochylają się nad nim, uśmiechają się i mówią do niego. Maluszka mogą też w tym czasie zacząć już drażnić intensywne dźwięki czy światło. To oznacza, że maluch wkroczył w pierwszy skok rozwojowy niemowlaka i już niedługo zacznie się do Was uśmiechać, bo tego właśnie nauczy się jego mózg!
- jest bardziej aktywny w ciągu dnia
Między 2. A 3. miesiącem życia dziecko wkracza w drugi skok rozwojowy. Uśmiecha się już i jest coraz bardziej kontaktowy a teraz odkryje jeszcze, że może ruszać nóżkami i rękoma. Uczy się powoli z nich korzystać - wymachuje nóżkami i łapie w rączki pierwsze zabawki.
Dodatkowo coraz baczniej obserwuje świat i w drugim skoków rozwojowym zaczyna już dostrzegać rytm dnia i wykonywanych w nim czynności. Kojarzy już, że po kąpieli jest sen a po przewinięciu karmienie itp. DLatego tak ważne jest, żeby od pierwszych dni życia starać się trzymać stałego rytmu dnia i uczyć w ten sposób malucha codziennych rytuałów.
W 3. miesiącu życia niemowlak zaczyna też rozpoznawać twarze najbliższych. Coraz uważniej także wsłuchuje się w to, co do niego mówimy i co dzieje się dookoła. Sam zaczyna też wydawać pierwsze odgłosy.
Trzeci skok rozwojowy niemowlaka to czas, w którym dziecko uczy się dostrzegać w otoczeniu różne szczegóły i niuanse. W 11-12. tygodniu życia rozróżnia już głos mamy i taty. Dostrzega, że można koordynować ruszanie główką i oczami i potrafi wodzić wzrokiem za zabawką czy innym przedmiotem.
Maluch podczas trzeciego skoku rozwojowego chce coraz intensywniej poznawać świat, więc wsadza wszystko do buzi, przede wszystkim swoje rączki. Wynika to z tego, język i usta maluszka są silnie unerwione i wkładanie zabawek czy rączek do buzi dostarcza maluszkowi wiele bodźców nie tylko dotykowych, ale też smakowych.
Maluszek podczas trzeciego skoku rozwojowego może już śmiało zaczynać zabawy na macie sensorycznej lub z pierwszymi sensorycznymi zabawkami - będą go ciekawiły różne kształty i faktury a także odgłosy. Zaczyna też zauważać, że potrafi wydawać różne dźwięki i uczy się jak to robić.
Kolejny skok rozwojowy malucha to czas między 14. a 19. tygodniem życia. Niemowlak coraz bystrzej postrzega otaczający go świat i coraz pełniej chce w nim uczestniczyć. Wie już, że zdarzenia mają swój skutek - jak wyciąga rączki, to mama weźmie go na ręce, jak potrząsa grzechotką to słychać dźwięk itd.
Maluszki w czwartym skoku rozwojowym zaczynają też intensywniejszą przygodę z mówieniem. Zaczyna się gaworzenie i łączenie dźwięków i głosek: „mamamama” „dadadada”.
Niemowlak uczy się też reagować na swoje imię i własne odbicie w lustrze. Podaje sobie też zabawki z jednej rączki do drugiej.
Maluch podczas skoku rozwojowego w 4. miesiącu zaczyna się również dynamiczniej ruszać. Przekręca się już sprawie na plecki i z powrotem a brzuszek, podpiera na rączkach a nawet próbuje raczkować.
Szósty miesiąc życia malucha to czas na kolejny intensywny rozwój jego mózgu. Piąty skok rozwojowy to czas, kiedy maluch zaczyna odczuwać tzw. lęk separacyjny. Niemowlak dobrze rozpoznaje już swoich rodziców, ich głosy i rozumie ciąg zdarzeń. Dlatego zaczyna płakać, kiedy mama wychodzi. Często też reaguje zawstydzenie, krzykiem czy płaczem na widok nieznajomych.
5 skok rozwojowy to też etap dynamicznego rozwoju ruchowego. Maluch coraz lepiej koordynuje swoje ruchy, chwyta zabawki kciukiem i palcem wskazującym, zaczyna też samodzielnie siadać. Umie już wyjmować i wkładać zabawki do pudełka i klaskać rączkami.
Skok rozwojowy w 6. Miesiącu życia to też czas, kiedy malucha można już zaciekawić książeczką z obrazkami i opowiadać mu o nich.
Nasz maluch coraz więcej już potrafi - rusza się, chwyta, zaczyna gaworzyć. Przyszedł więc czas a rozwój jego emocjonalności i inteligencji. To czas między 9. a 10. Miesiącem życia. Szósty skok rozwojowy u dziecka to czas, kiedy zaczyna wyrażać pierwsze emocje i gestykuluje przy tym. Wie już, jak pokazać swój humor, przytula się misie i jak robi miny w lustrze. Jest też coraz bardziej ciekawski, rozpoznaje pierwsze kształty i intensywnie uczy się różnych prostych zabaw.
Maluszek, który już niedługo będzie miał pierwsze urodziny znów wchodzi w etap skoku rozwojowego. Siódmy skok rozwojowy dziecka to rozwijanie jego umiejętności mowy, sensoryki i rozumienia kolejności zdarzeń.
Maluch między 41. a 46. tygodniem życia uczy się pierwszych słów i powtarza odgłosy zwierząt. Zaczyna też świadomie odpowiadać „tak” lub „nie”. Stara się też naśladować zachowania innych dzieci.
Niemowlak przed pierwszymi urodzinami rozumie już sekwencje zdarzeń i zachowań - wie że można coś przewrócić czy rozsypać. Stara się układać pierwsze duże klocki czy puzzle a nawet robić pierwsze rysunki. Maluch coraz sprawnie też się porusza - stawia pierwsze kroki, wspina się na schody czy kanapę i schodzi z niej tyłem.
Drugi rok życia maluszka to kolejne etapy rozwoju i coraz odważniejsze poznawanie świata. Pamiętaj, że każdy maluch rozwija się w swoim tępie, a kalendarz skoków rozwojowych to tylko umownie przyjęte schematy. Warto jednak uważnie obserwować rozwój swojego malucha i w przypadku wątpliwości czy niepokoju, skonsultować się z lekarzem.