Sen niemowlaka - co musisz wiedzieć?

Dlaczego sen jest taki ważny dla noworodka? Ile powinien spać niemowlak i dlaczego budzi się w nocy? Sprawdź najważniejsze informacje na temat snu niemowlaka i dowiedz się, jakie są sposoby na spokojny sen dziecka.

Dlaczego sen u niemowlaków jest ważny?

Mówi się, że „sen to zdrowie”, ale w przypadku noworodków to dużo więcej! O ile dorośli podczas snu odpoczywają, regenerują się i nabierają sił to kolejnego dnia, to maluszki podczas snu wykonują naprawdę ciężką pracę. A dokładnie ich mózg! To on potrzebuje odpowiedniej ilości snu - i to tego dobrej jakości, żeby prawidłowo się rozwijać. A od tego jak dojrzeje i rozwinie się mózg maluszka zależy w ogromnej mierze cały jego rozwój - zarówno psychiczny jak i fizyczny.

Naukowcy od lat badają wpływ snu na prawidłowy rozwój dziecka i nie mają wątpliwości, że sen noworodka jest niezwykle ważny. Badania dowodzą, że odpowiednia ilość snu w okresie niemowlęcym i dziecięcym to większa odporność i co za tym idzie mniejsze ryzyko problemów ze zdrowiem, ale też trudności emocjonalnych takich jak lęki czy depresje.

Dzieci, które lepiej spały mają też wyższe wyniki poznawcze  - lepszą pamięć, koncentrację, lepiej przetwarzały informacje i szybciej się uczyły.

Okazuje się, że sen niemowlaka wpływa nawet na jego temperament! Dzieci, które dobrze spały w nocy są mniej drażliwe, mają łagodniejszy temperament i z większą łatwością przystosowują się do różnych sytuacji.

Warto więc za wszelką cenę zadbać o to, żeby od pierwszych chwil życia maluszek spał dobrze i odpowiednio długo. To najlepsze co możemy dla niego zrobić!

Ile snu potrzebuje niemowle?

To, że niemowlak musi dużo spać, żeby odpowiednio się rozwijać wiemy na pewno. Pytanie brzmi tylko, ile powinien trwać sen noworodka, sen niemowlaka i starszego dziecka.

Sen niemowlę - tyle powinny spać dzieci w kolejnych miesiącach życia:

• Noworodki przesypiają nawet 17-20 godzin dziennie
• Niemowlaki do 3 miesiąca życia potrzebują 14-17 godzin snu.
• Dzieci w wieku 4-11 miesięcy  potrzebują 12-15 godzin snu.
• Starszaki w wieku 1-2 lat   potrzebują 11-14 godzin snu.
• Przedszkolaki w wieku 3-5 lat   potrzebują 10-13 godzin snu.
• Dzieci w wieku 6-13 lat  potrzebują 9-11 godzin snu.

Tyle teorii, bo w rzeczywistości każde dziecko jest inne. Niektóre to urodzone śpiochy i pierwsze miesiące życia spędzają na drzemaniu z przerwą na karmienie i kąpanie. Inne nie są fanami długich drzemek i nocnego spania. Na to już niewiele poradzimy, ale zdając sobie sprawę jak ważny jest sen niemowlaka, musimy zadbać o warunki do tego, żeby chciał i mógł spać dobrze i odpowiednio długo.

Z miesiąca na miesiąc okres snu noworodka skraca się na rzecz jego aktywności. Maluch staje się ciekawski i powoli poznaje świat. Zaczyna coraz więcej widzieć, rozróżniać głosy i zapachy, interesować się zabawkami. To też znak, że jego mózg intensywnie się rozwija. Warto pamiętać, że choć maluch śpi już wtedy coraz mniej, to jego sen powinien być dobry i wydajny, żeby zregenerować siły na kolejny dzień nowych wrażeń, bodźców i umiejętności.

Fazy snu niemowlaka

Niektóre dzieci śpią nieprzerwanie przez kilka godzin, inne jak tylko zasną zaczynają kręcić się przez sen, ruszać oczkami i wybudzać się co chwilę. Od czego to zależy? To jak mocno śpi noworodek zależy od tego, w jakiej fazie snu się znajduje. Co ciekawe, ten podział u noworodków jest zupełnie inny niż u dorosłych!

Zarówno dzieci jak i dorośli przechodzą w nocy przez dwie fazy snu:

Faza REM to tak zwany sen płytki. Pojawiają się w nim marzenia senne a maluch lub dorosły często śpiąc szybko rusza gałkami ocznymi.

Faza NREM to natomiast sen głęboki, to tak zwana faza snu spokojnego.

W obu fazach mózg człowieka zachowuje się nieco inaczej. I to dlatego fazy snu niemowlaka są inne niż dorosłych. Noworodek zaczyna swój sen od fazy REM - odwrotnie niż dorosły. To podczas snu płytkiego zwiększa się przepływ krwi przez mózg i ośrodki mózgowe malucha tworzą nowe połączenia. Dlatego ta faza trwa u niemowlaka dużo dłużej niż w późniejszych latach życia. Do 3 miesiąca maluch spędza w fazie snu płytkiego połowę czasu spania a wcześniaki urodzone przed 30 tygodniem ciąży nawet ponad 70% czasu! Tak dużo czasu potrzebuje mózg maluszka, żeby wytworzyć nowe połączenia i prawidłowo się rozwinąć.

W kolejnych miesiącach czas fazy REM u dzieci maleje na korzyść snu głębokiego aż zrównuje się z proporcjami jak u dorosłych.

Sen niemowlę - ile trwają fazy snu:

- 3-6 miesiący – faza snu aktywnego 40% przy cyklu snu około 45 minut

- 6-12 miesiący – faza snu aktywnego 35% przy cyklu snu około 50 minut

- 1-2 lata – faza snu aktywnego 30% przy cyklu snu około 60 minut

- 2-3 lata – faza snu aktywnego 27% przy cyklu snu około 70 minut

- 3-5 lat – faza snu aktywnego 20-25% przy cyklu snu około 70-90 minut

Dlaczego dzieci budzą się?

Fazy snu niemowlaka pomagają nam zrozumieć, dlaczego maluchy tak często budzą się, kiedy po zaśnięciu przy jedzeniu czy na rączkach chcemy odłożyć je do łóżeczka. Na początku płytkiej fazy snu maluszka są w stanie wybudzić nawet najdrobniejsze hałasy czy ruchy. Dopiero po około 20-30 minutach, kiedy przechodzi on w fazę snu głębokiego, nie budzi się już tak szybko.

Przechodzenie z jednej fazy snu do drugiej też ma swoje znaczenie. To wtedy  mózg niejako kontroluje, czy z organizmem dziecka wszystko jest w porządku - czy nie czuje głodu, pragnienia zimna, gorąca i czy ma wystarczająco dużo tlenu. Wtedy też maluszek może się łatwo wybudzić, ale często wystarczy mu czyjaś obecność, zapach i poczucie bezpieczeństwa, żeby płynnie przejść w głęboką fazę snu.

Niektóre maluszki jednak wybudzone głodem czy uczuciem wilgotności w pieluszce tak łatwo nie dadzą się „oszukać” i niestety rodziców czeka nocna pobudka na karmienie czy przewijanie.

Sposoby na spokojny sen niemowlaka

Każdy rodzic marzy o tym, żeby jego maluch spokojnie spał i prawidłowo się rozwijał. I choć każde dziecko jest inne, ma własne potrzeby i temperament, od pierwszych chwil życia to my rodzice możemy zadbać o to, żeby ułatwić mu spokojny sen.

Jak to zrobić? Najważniejsza jest konsekwencja i cierpliwość a słowo klucz to rytuały! Ułatwiają one życie młodym rodzicom i porządkują świat dziecku. Dlatego warto od pierwszych dni życia dziecka spróbować zorganizować swój i jego dzień i konsekwentnie się tego trzymać.

Choć noworodek przesypia większość doby, to ma stałe punkty dnia, które warto pielęgnować. Kąpanie, karmienie a potem nocne spanie to pierwszy rytuał, który możemy wprowadzić do życia noworodka. Trzymanie się stałych pór tych czynności sprawi, że maluch szybciej przyzwyczai się do podziału doby na dzień i noc.

W kolejnych miesiącach warto też trzymać się w miarę stałych godzin jedzenia i dziennych drzemek dziecka.

Jak jeszcze pomóc maluchowi spokojnie spać? Spokojny sen noworodka ułatwiają szumiące misie. Szumisie emitują szumy i dźwięki podobne do tych z brzuszka mamy. Maluszek dobrze je pamięta, dlatego szybko się przy nich wycisza, szybciej zasypia i spokojnie śpi. Szum podczas usypiania to też rytuał, który warto wprowadzić maluszkowi podczas zasypiania. Wtedy nawet w innych warunkach, podczas podróży czy wakacji, maluszek słysząc szum będzie wiedział, że czas na sen.

Niektóre dzieci lubią podczas zasypiania czuć pod główką ulubioną pieluszkę czy być okryte swoim kocykiem. Takie proste przyzwyczajenia też mogą być praktycznymi rytuałami, które mogą ułatwić maluchowi spokojne zasypianie.