Napięcie mięśniowe to jeden z parametrów, który sprawdzany jest u noworodków w pierwszych minutach po narodzeniu i uwzględnione jest w skali Apgar, którą oceniane jest zdrowie maluszka tuż po porodzie. Jeśli noworodek energicznie rusza nóżkami i rękoma to dostaje maksymalną ocenę czyli 2 punkty. Jeśli kończyny są słabsze 1 punkt a przy całkowitej wiotkości mięśni maluch oceniany jest na 0 punktów.
Napięcie mięśniowe u dziecka ocenia się sprawdzając opór mięśniowy podczas rozciągania nóżek i rączek malucha - jeśli wyczujemy zbyt duży opór mięśni mówimy właśnie o wzmożonym napięciu mięśniowym u noworodka.
Co to dokładnie oznacza? To sygnał, że układ nerwowy noworodka nie działa prawidłowo i wysyła do mięśni dziecka zbyt dużo informacji o tym, że mają się napinać. Wzmożone napięcie mięśniowe u niemowlaka może pojawiać się na rączkach, nóżkach, karku czy tułowiu. Niemowlak ze wzmożonym napięciem mięśniowym może rozwijać się inaczej niż jego rówieśnicy. Zbyt duży opór mięśni sprawia, że maluszek musi niektóre ruchy wykonywać inaczej, bo nie jest w stanie zrobić tego prawidłowo. Wyrabia sobie własną, kompensacyjną „metodę” czyli na przykład używa dodatkowych mięśni, które nie powinny być zaangażowane przy wykonywaniu tej czynności czy nienaturalnie odchyla się na jedną ze stron. To może mieć w przyszłości poważne konsekwencje w nieprawidłowej postawie ciała u dziecka. Dlatego tak ważne jest, żeby w porę zaobserwować sygnały wzmożonego napięcia mięśniowego u niemowlaków.
W kolejnych tygodniach życia napięcie mięśniowe u niemowlaka może się zmieniać. To, czy jest ono prawidłowe, powinien ocenić lekarz pediatra na kolejnych wizytach kontrolnych z maluszkiem. Jeśli będzie miał wątpliwości, czy napięcie mięśniowe u noworodka jest prawidłowe, skieruje z pewnością dziecka na konsultację ze specjalistą czyli fizjoterapeutą lub neurologiem.
Warto jednak samemu dobrze obserwować swojego maluszka, bo nawet u dzieci z prawidłowym napięciem mięśniowym po urodzeniu, w kolejnych miesiącach mogą pojawić się problemy.
Jak rozpoznać wzmożone napięcie mięśniowe u noworodka? To pierwsze oznaki wzmożonego napięcia mięśniowego u dziecka, które łatwo samemu zaobserwować i których nie należy lekceważyć:
Ponadto dzieci, które mają wzmożone napięcie mięśniowe często płaczą i są niespokojne a rodzicie mają trudności z ich uspokojeniem, nawet przy piersi. Wzmożone napięcie mięśniowe u niemowlaków może też prowadzić do trudności z zasypianiem i częste wybudzanie się dziecka.
W każdym kolejnym tygodniu życia maluszka jego układ nerwowy dojrzewa a objawia się to między innymi tym, że napięcie mięśniowe przesuwa się w kierunku środka ciała. Dlatego u 3 miesięcznego dziecka możemy łatwo rozpoznać już wzmożone napięcie mięśniowe.
Niepokój powinna wzbudzić w rodzicach sytuacja, w której 3 miesięczny maluch bardzo niechętnie leży na brzuszku, protestuje przy tym, płacze i mocno zadziera główkę. Ponadto często wygina się w łuk lub wyraźnie przegina ciało w jedną stronę. Maluszki z wzmożonym napięciem mięśniowy trudno się również pielęgnuje i ubiera, bo nóżki i rączki są tak mocno spięte, że utrudnia to przebieranie niemowlaka. Jeśli zaobserwujesz takie objawy u swojego 3 miesięcznego dziecka, koniecznie skonsultuj się z pediatrą, fizjoterapeutą lub neurologiem.
Wzmożone napięcie mięśniowe u niemowlaków łatwo zauważyć również podczas karmienia. Taki maluch ma problemy z jedzeniem, nie potrafi ssać ani odpowiednio chwycić piersi, pręży i wygina się podczas karmienia, jest niespokojny i płaczliwy.
Jak można mu pomóc? Przed wszystkim należy zadbać o odpowiednią pozycję dziecka podczas karmienia. Napinanie się mięśni malucha powoduje często pionowe trzymanie dziecka. Zdecydowanie lepiej jest położyć maluszka poziomo z główką uniesioną nieco wyżej. Pamiętać trzeba również o podparciu całych plecków dziecka - podtrzymywanie jedynie pupy i główki maluch może wywoływać u niego ruch napinania się i wyginania. Sprawdzi się tutaj dobrze natomiast pozycja fasolki.
Zwróć też koniecznie uwagę na to, żeby rączka maluch nie opadała i zwisała podczas karmienia - powinna przylegać do ciała.
Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, czy Twój maluszek może mieć wzmożone napięcie mięśniowe, koniecznie wybierz się na wizytę do lekarza, bo tylko on może zdiagnozować problem. Warto zrobić to jak najszybciej, żeby rozpocząć terapię.
Fizjoterapeuta zdecyduje, jakie metody pracy z dzieckiem będą najskuteczniejsze. Większość z nich polega na uciskaniu odpowiednich punktów na ciele dziecka i serii ćwiczeń rozluźniających mięśnie.